چند نوع ساز سنتور ساخته می شود که با هم متفاوت هستند.
تفاوت آنها در نوع ساخت، اندازه، تعداد خرک، نوع صدا و موارد استفاده است.
که شامل سنتورهای سل کوک، لا کوک، سی کوک، کروماتیک و غیره هستند
که از این بین این ها سل کوک و لا کوک بیشترین کاربرد را دارند. در ادامه به توضیح انواع مختلف می پردازیم.
متداول ترین نوع در حال حاضر و در کشور ما سنتور سل کوک 9 خرک میباشد.
این نوع در گروه نوازی و هم نوازی با ساز های مختلف بیشترین کاربرد را دارد.
به لحاظ فراوانی،فراوان ترین نوع سنتور است و هر سازنده بیشترین نوع سنتوری که میسازد سل کوک 9خرک است
زیرا بیشترین متقاضی را دارد و پر استفاده ترین نوع سنتور نزد نوازندگان و هنرجویان در سراسر کشور میباشد.
سنتور سل کوک
سنتور سل کوک رایج ترین نوع این ساز است.
دلیل نامگذاری این نوع سنتور، کوک خرک سوم (از پایین) است که روی نت «سل» کوک می شود
و بقیه خرک ها نیز متناسب با این خرک کوک می شوند.
ابعاد و ساختمان سنتور سل کوک جوری ساخته شده که مناسب برای این نوع کوک باشد
و با توجه به هماهنگی بیشتر این کوک با سازهای دیگر، از این نوع بیشتر استفاده می شود.
سنتور لا کوک
سنتور لا کوک نیز برای نوازندگی و آموزش کاربرد زیادی دارد.
ابعاد سنتور لا کوک کوچکتر از سنتور سل کوک است و سیم خرک سوم روی نت «لا» کوک می شود
و به همین ترتیب تمام سیم ها یک پرده بالاتر کوک می شوند.
ساختمان لا کوک طوری طراحی شده که قابلیت کوک کردن روی نت لا را داشته باشد
و نمی توان سل کوک را روی یک پرد ه بالاتر کوک کرد چون سیم های ساز پاره می شوند.
بنابرین هر نوع از این ساز برای کوک خاص طراحی شده است.
برای کوک های دیگر نیز انواع مختلف ساخته می شود
که شامل سنتور های می کوک، فا، سل، لا، و سی می شوند و هر چه صدا زیرتر شود ابعاد ساز کوچکتر می شود.
سنتور های 10، 11 و 12 خرک
سنتورهای معمولی در هر ردیف 9 خریک دارند که سیم ها روی آن قرار می گیرند.
اما سنتور های دیگری نیز ساخته می شوند که خرک های بیشتری روی آن ها قرار می گیرند
تا بتوانند نت های بیشتری را با آن اجرا کرد.
اندازه این نوع نیز با توجه به تعداد خرک بزرگ تر می شود.
خرک های اضافه را زیر خرک اول نصب می کنند و نت آن یک پرده پایین تر کوک می شود.
مثلا یک سنتور 9 خرک که خرک اول آن نت می است، بعد از اضاف کردن خرک به آن، خرک های زیر نت های ر دو سی و … را خواهند داشت.
ویژگی های مناسب برای خرید
- باید از چوب گردو ساخته شده باشد و هر چه چوب کهنه تر و تیره تر باشد کیفیت و دوام ساز نیز بیشتر می شود. حتما چوب ساز را بررسی کنید و مطمئن شود که از چوب های بی کیفیت استفاده نشده باشد و هیچ کونه ترک و یا زخمی روی چوب نباشد.
- صفحه رویی ساز باید کاملا صاف و بدون انحنا باشد. با دقت و از زوایای مختلف به صفحه نگاه کنید و ممطئن شوید که صفحه انحنا نداشته باشد.
- گوشی های ساز که سیم ها دور آن بسته می شوند را چک کنید که در جای خود محکم باشند و باعث خارج شدن کوک ساز نشود. با آچار کوک گوشی ها بررسی کنید تا برای کوک کردن مشکی نداشته باشند.
- خرک های آن باید از چوب سالم و مقاوم ساخته شده باشد چون سیم ها روی آن قرار می گیرند و در صدادهی ساز تاثیر دارند.
- سیم های ساز را بررسی کنید که کهنه نباشد و زنگ زدگی نداشته باشد. در صورت نامناسب بودن سیم قبل از خرید از فروشنده بخواهید سیم های ساز را عوض کند.