مرتضی محجوبی (زادهٔ ۱۲۷۸ خورشیدی در تهران – درگذشتهٔ ۱ فروردین ۱۳۴۴)، نوازنده پیانو اهل ایران بود. او از بنیان‌گذاران موسیقی ملی ایران به‌شمار می‌رود. وی سال‌ها تکنواز پیانو در برنامه گل‌های رنگارنگ بود. مرتضی محجوبی در محافل هنری ایران به نام مرتضی‌خان یا مرتضی‌خان محجوبی معروف بوده‌است.
مرتضی محجوبی فرزند عباسعلی، معروف به ناظر، سال ۱۲۷۸ در تهران متولد شد. بودن پیانو در منزلشان و آشنایی مادرش فخرالسادات با آن، وی را به سوی این ساز کشاند او برای تعلیم موسیقی به حسین هنگ‌آفرین معروف به حسین‌خان «ر» سپرده شد. در ده سالگی هنگام کنسرت عده‌ای از هنرمندان در سالن سینما فارووس، آواز عارف قزوینی را با پیانو همراهی کرد. مرتضی به زودی سرآمد نوازندگان پیانو در زمان خود شد.
اهمیت کار مرتضی محجوبی، در این است که باسازی کاملاً اروپایی، موسیقی ایرانی را به خوبی می‌نواخت. این نحوهٔ نوازندگی خاصِ خود او بود و دقیقاً تأثیر یک ساز صددرصد اصیل و سنتی را در شنونده باقی می‌گذارد. بدین ترتیب محجوبی یکی از پایه‌گذاران موسیقی ملی ایران به حساب می‌آید. وی علاوه بر نوازندگی، چندین تصنیف و پیش‌درآمد و رِنگ نیز تصنیف کرده‌است. تصنیف‌هایش پلی است میان تصنیف‌های عارف قزوینی و علی اکبر شیدا و تصنیف‌های زمانه‌اش. در کارش آثار قدما را مد نظر داشت ولی اثر خود را به صورتی جامع‌تر ارائه می‌داد. در این زمینه کافی است به تصنیف معروف او با مطلع «من از روز ازل دیوانه بودم» که با صدای غلامحسین بنان خوانده شده اشاره کرد.
مرتضی محجوبی را در نوازندگی پیانو، یک نابغه دانسته‌اند چراکه با وجود این که کوک‌کردن پیانو مدت زمانی وقت می‌گیرد ولی مرتضی‌خان به هر پیانویی در هر محفلی می‌رسید در یک چشم بهم‌زدن آن را کوک می‌کرد و سپس شروع به نواختن می‌کرد. وی از جمله نخستین نوازندگانی بود که به دعوت کمیسیون موسیقی رادیو در هنگام افتتاح رادیو به جمع نوازندگان پیوست و به سرپرستی دستهٔ دوم ارکستر رادیو منصوب شد. مرتضی خان سال‌ها تکنواز پیانو در برنامه گل‌ها بود.
برای مطالعه دیگر مقالات به وبلاگ نوای مهر مراجعه کنید.