ملودیکا از سازهای بادی (هوا صدا) با زبانه ی آزاد و دارای صفحه کلید موسیقی می باشد.
این ساز شبیه به هارمونیکا (سازدهنی) و ارگ بادی می باشد.
نواختن آن با عمل دمیدن در دهنی یا دهانه و انتقال هوا به داخل آن توسط نوازنده و فشردن صفحه کلید صورت می گیرد
با فشار دادن یکی از کلید ها مسیر هوای کلید متناظر آن باز شده و هوای وارد شده باعث ارتعاش زبانه ی آزاد آن و در نتیجه تولید صدا و نت می شود.
از خصوصیت ملودیکا می توان به سبک و قابل حمل بودن آن اشاره کرد
همچنین حجم صدای تولید شده توسط آن بین دو تا سه اکتاو می باشد.
شکل های امروزی آن توسط کمپانی معروف هوهنر که سازها و ادوات موسیقی همچون هارمونیکا را می سازد ، در سال 1950 ساخته و تولید گردید.
هر چند نمونه ی ابتدایی تر آن در اوایل قرن 19 میلادی در ایتالیا ساخته شد.
ملودیکا برای نخستین بار توسط آهنگساز مینیمالیست ایتالیایی استفان مایکل ریش در سال 1960 در قطعه ای بنام ملودیکا 1966 مورد استفاده ی حرفه ای قرار گرفت.
از زمانیکه موسیقدان جامائیکایی آگوستوس پابلو در سال 1970 در قطعاتش از ملودیکا استفاده نمود
این وسیله به سرعت به سازی محبوب و پرطرفدار در کشور جامائیکا و همچنین گروه های رگا تبدیل شد.
ساز ملودیکا
انواع ملودیکا
این ساز با توجه به محدوده ی صوتی خود به انواع مختلف زیر تقسیم می شود.
ملودیکا تنور : صدایی پایین تری را تولید می کند. با دست راست کیبرد نواخته می شود
و دست چپ وظیفه ی نگهداری شاسی پشتی ساز را برعهده دارد.
ملودیکا آلتو و سوپرانو : صدای قویتر و نازکتری نسبت به مدل تنور دارد. بعضی از مدل های این دسته طوری طراحی شده اند که قابلیت نواختن با هر دو دست را داشته باشند.
دست چپ کلید های سیاه و دست راست کلید های سفید روی کیبرد را می نوازند. و برخی دیگر همانند ملودیکای تنور نواخته می شوند.
ملودیکا باس : این مدل نسبت به مدل های تنور ، سوپرانو و آلتو به دلیل نوع صدایی که تولید می کند کمتر مورد استفاده قرار می گیرد
آکوردینا : بصورت عمومی از جنس فلز می باشد اگرچه برخی از انواع آن از چوب نیز ساخته می شود
کیبرد تعبیه شده روی این ساز همانند کیبرد آکاردئون کروماتیک می باشد و مکانیسمی شبیه به آن را دارد و به همین علت به آن ملودیکای آکوردینا می گویند.
ملودیکا با اسم های متفاوتی شناخته می شود همچون : ملودیون ، تریولا ، ملودیا ، پیانیکا ، ملودی هورن ، دیامونیکا ، پیانتا ، کالویتا و…